Navratri दिवस ४ – कृष्माण्डा
वन्दे वांछित कामार्थे चंद्रार्घ्कृत शेखराम, सिंहरुढ़ा अष्टभुजा कुष्मांडा यशस्वनिम
Table of Contents
कुष्मांडा
कुष्मांड म्हणजे कोहळा. कोहळ्यात खूप बिया असतात आणि प्रत्येक बी मध्ये अनंत कोहळे निर्माण करण्याची क्षमता असते. हे पुनरुत्पादनाचे,निर्मितीचे आणि अनंत अस्तित्वाचे निदर्शक आहे. हे विश्वच कोहळ्याप्रमाणे आहे. कुश्मांडाप्रमाणेच देवीमध्ये समस्त विश्व सामावले आहे. ही देवीच आपल्याला निर्मितीची ऊर्जा देत असते.
देवाच्या या सृष्टीमध्ये मानवाला विशेष महत्त्व आहे. त्यात स्त्री आणि पुरुष यांचे प्रमाण पूर्णपणे हवे आहे. नर आणि मादी दोघांच्या संगतीमुळे भविष्यातील संततीचा जन्म होतो आणि अशा प्रकारे निर्मितीची ही प्रक्रिया पुढे जाते.
स्त्री भ्रूणहत्या
परंतु सध्याच्या काळात अनेक कारणांमुळे स्त्री -पुरुषांमधील लिंगभेदाचे एक भीषण रूप समोर येत आहे. जे पुरुषप्रधान समाजात स्त्रीभ्रूणहत्येचे समानार्थी बनून विषमता वाढवत आहे. स्त्री भ्रूणहत्या ही आपल्या देशात एक अमानवी कृत्य बनली आहे, जी चिंतेची बाब आहे.
अनेक राज्यांमध्ये मुलांच्या तुलनेत मुलींची संख्या वीस ते पंचवीस टक्क्यांनी कमी आहे. यामुळे, पात्र तरुणांचे विवाह होत नाहीत. एका सर्वेक्षणानुसार आपल्या देशात दररोज सुमारे अडीच हजार स्त्रीभ्रूण मारले जातात. हे हरियाणा, पंजाब, दिल्ली येथे सर्वाधिक दृश्यमान आहे.
लिंगभेद आणि स्त्री भ्रूणहत्या
भारतीय समाजातील लिंगभेदाचे भीषण रूप म्हणजे स्त्री भ्रूणहत्या. या कृत्यामुळे पुरुषप्रधान समाजात लिंग गुणोत्तरात मोठ्या प्रमाणावर असमानता निर्माण होत आहे. स्त्री भ्रूणहत्या ही गर्भधारणेदरम्यान मुलीच्या भ्रूणाची ओळख करून त्याचा गर्भपात करण्याची क्रूर पद्धत आहे. अल्ट्रासाउंड तंत्रज्ञानाच्या वाढत्या वापरामुळे मुलीचे लिंग गर्भावस्थेतच ओळखणे शक्य झाले आहे, आणि यातूनच स्त्री भ्रूणहत्या अधिक प्रमाणात होऊ लागली आहे.
दर वर्षाला १ लाखाहुन अधिक गर्भपात होतात कारण गर्भात मुलगी असते.
प्रत्येकाने आपण असे करणार नाही व आपल्या जवळचा कोणी करत असेल तर त्याचे मत परिवर्तन घडवू अशी भूमिका घेतली तर या प्रकारांना आळा बसू शकेल.
आकडेवारी आणि परिणाम
अनेक राज्यांमध्ये, विशेषत: हरियाणा, पंजाब, राजस्थान, उत्तर प्रदेश आणि दिल्ली या राज्यांमध्ये, मुलींच्या तुलनेत मुलांची संख्या लक्षणीय प्रमाणात जास्त आहे. काही ठिकाणी मुलींच्या तुलनेत मुलांचे प्रमाण २० ते २५ टक्क्यांनी जास्त आहे. यामुळे समाजातील लिंग गुणोत्तर मोठ्या प्रमाणात बिघडले आहे, आणि भविष्यात याचे गंभीर सामाजिक परिणाम दिसतील.
अहवालानुसार, दररोज सुमारे २,५०० स्त्री भ्रूण भारतात नष्ट केली जातात, जे अत्यंत भीषण चित्र आहे. दरवर्षी सुमारे १ लाखांहून अधिक स्त्री भ्रूण गर्भपाताच्या बळी पडतात कारण मुलगी नको अशी मानसिकता आजही अनेक कुटुंबांमध्ये आहे. या प्रकारांमुळे समाजात पुरुषांच्या तुलनेत स्त्रियांचे प्रमाण घटत आहे, ज्यामुळे विवाहासाठी योग्य जोडीदारांची उपलब्धता कमी होत आहे. त्यामुळे लिंग संतुलन बिघडून समाजात विविध प्रकारच्या सामाजिक समस्यांचा उगम होऊ शकतो.
कारणे
स्त्री भ्रूणहत्येच्या मागे विविध कारणे आहेत. सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक आणि धार्मिक घटक हे या कृत्यास कारणीभूत ठरतात. मुलगी जन्माला आल्यास तिच्या लग्नाच्या खर्चाचा मोठा भार कुटुंबावर येतो, अशा गैरसमजुतींमुळे मुलींचे स्वागत केले जात नाही. याशिवाय, वारसा हक्क आणि घरातील आर्थिक स्थैर्य फक्त मुलाच्या माध्यमातूनच मिळते असा चुकीचा विचार समाजात रुजलेला आहे. त्यामुळे मुलगा हवा हा आग्रह अधिक वाढतो.
उपाययोजना आणि सरकारी धोरणे
सुकन्या समृद्धि अकाउंट : या योजनेत मुलींच्या आर्थिक भवितव्यासाठी पालकांना बचतीची संधी दिली जाते.
मुख्यमंत्री कन्यादान योजना : गरीब कुटुंबातील मुलींच्या विवाहासाठी आर्थिक सहाय्य देणारी योजना.
दिल्ली लाडली स्कीम : या योजनेत मुलींच्या जन्मानंतर शैक्षणिक प्रोत्साहनासाठी निधी दिला जातो.
बेटी बचाओ बेटी पढ़ाओ योजना : ही योजना मुलींच्या संरक्षण आणि शिक्षणासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. यामध्ये मुलींच्या शिक्षणावर विशेष भर दिला जातो.
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजना
आणि अश्या अनेक स्कीम केंद्र आणि राज्य सरकारने वेळोवेळी काढल्या आहेत
देशात अनेक ठिकाणी स्त्रीभ्रूण हत्यचे अक्षरश: उद्योग सुरू झाले आहेत. ही बाब गंभीर आहे. हे प्रकार असेच चालू राहीले तर मुलींच्या प्रमाणात प्रचंड घट होईल. या प्रकाराला निदान व गर्भपात करणारे डॉक्टर्स जेवढे जबाबदार आहेत, तेवढेच मुलगी नको म्हणणारे देखील जबाबदार आहेत. त्यामुळे याविषयी व्यापक चळवळीची गरज आहे. समाजातील सामाजिक स्थैर्य टिकविण्यासाठी स्त्री जन्माचे स्वागत करावे, यासाठी समाजाने मानसिकता बदलण्याची गरज आहे.
स्त्री भ्रूणहत्या ही फक्त एका मुलीचा जीव घेणारी घटना नाही, ती समाजाच्या भविष्याला गालबोट लावणारी एक क्रूर प्रवृत्ती आहे. जेव्हा आपण एखाद्या मुलीला जन्म घेण्यापूर्वीच नष्ट करतो, तेव्हा आपण केवळ एका जीवनाची संधी हिरावून घेत नाही, तर एक संपूर्ण पिढी आणि समाजाचा संतुलनही बिघडवतो. स्त्री भ्रूणहत्या थांबवण्यासाठी केवळ कायदेच नव्हे, तर समाजाच्या मानसिकतेत बदल घडवून आणण्याची गरज आहे. प्रत्येक मुलगी ही एक आशा, भविष्यकाळ आणि समाजाच्या उन्नतीची नवी दिशा आहे, हे आपण लक्षात ठेवायला हवे.
लेख आवडल्यास तुमचे मत आम्हाला नक्की कळवा आणि टिप्पणी पोस्ट करा Newser Friendly आता WhatsApp चॅनेलवर उपलब्ध आहे. तुमच्या चॅटवर न्यूजर फ्रेंडली कडून सर्व नवीनतम लेख मिळविण्यासाठी लिंकवर क्लिक करा.